Choroba wieńcowa serca – schorzenie XXI wieku

choroba wieńcowa

Choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, zwana również chorobą wieńcową, to zespół chorobowy, który charakteryzuje się niedostatecznym ukrwieniem, a co za tym idzie niedostatecznym zaopatrzeniem w tlen, mięśnia sercowego. Spowodowane to jest zwężeniem, niekiedy również zamknięciem światła tętnic wieńcowych, które odżywiają mięsień sercowy. Dlaczego jest taka niebezpieczna i czym może skończyć się jej lekceważenie? To i jeszcze więcej w artykule!


Nawigacja:

Chorobę wieńcową uznano za schorzenie cywilizacyjne społeczeństwa XXI wieku

Choroba wieńcowa, jak wspomina portal abcZdrowie, w większości przypadków dotyczy mężczyzn powyżej 45 roku życia oraz kobiet, które przekroczyły wiek 55 lat. Tak więc istotą choroby jest stała lub okresowa nierównowaga pomiędzy zapotrzebowaniem mięśnia sercowego w tlen i energię a możliwościami ich dostawy. Stan taki zaznacza się szczególnie wyraźnie w okresie zmożonego wysiłku fizycznego wykonywanego przez osobą dotkniętą chorobą. To właśnie wtedy szybciej i silniej kurczące się serce potrzebuje więcej tlenu, z kolei zwężone tętnice nie są w stanie sprostać takiemu zapotrzebowaniu. W wyniku czego dochodzi do niedotlenienia serca. Podobnie dzieje się przy stanach gorączkowych oraz nadczynności tarczycy. Warto również zaznaczyć, że bardzo często choroba niedokrwienna serca ma podłoże miażdżycowe. Wówczas za zwężenie ścian naczyń krwionośnych transportujących tlen odpowiadają blaszki miażdżycowe osiadające na ścianach naczyń wieńcowych. W konsekwencji upośledzeniu ulega proces dopływu krwi do serca. Co więcej blaszki oderwane od ścian naczynia mogą stać się przyczyną całkowitego zatkania naczynia, obumarcia mięśnia sercowego i zgonu (zawał serca).


Choroba wieńcowa – objawy zależą od typu schorzenia

Objawy choroby wieńcowej w dużej mierze zależą od tego, z jakim typem schorzenia ma się do czynienia – stabilną chorobą wieńcową czy może jednak ostrym zespołem wieńcowym. Oba przypadki charakteryzuje specyficzny rodzaj bólu w klatce piersiowej, różni natomiast długość trwania bólu i powody przez które się pojawia.

Choroba niedokrwienna serca – objawy a inne choroby

Dodatkowo do zwężenia naczyń wieńcowych dojść może na skutek wystąpienia takich chorób i schorzeń, jak:

  • kiła;
  • reumatoidalne zapalenie stawów;
  • toczeń układowy;
  • guzkowe zapalenie tętnic;
  • krobiawica;
  • idiopatyczne młodzieńcze zapalenie tętnic;
  • infekcyjne zapalenie wsierdzia;
  • zakrzepy w lewym przedsionku i komorach oraz na sztucznych zastawkach;
  • wady anatomiczne naczyń wieńcowych;
  • wady serca;
  • kardiomiopatie;
  • niedokrwistość.

Bolesne objawy choroby wieńcowej w klatce piersiowej

  • ból dławicowy, od którego pochodzi również nazwa dolegliwości zwanej dławicą piersiową, charakteryzuje się wrażeniem ucisku i gniecenia w klatce piersiowej. Może być określany jako piekący i rozrywający;
  • ból zlokalizowany za mostkiem, który może promieniować na szyję, żuchwę, nadbrzusza i ramion;
  • ból pojawiający się w obliczu stresu, podczas posiłku lub też pod wpływem zimnego powietrza, a także podczas znacznego wysiłku fizycznego.

Choroba wieńcowa – objawy towarzyszące bólowi w klatce piersiowej:

  • kołatanie serca;
  • szybkie bicie serca;
  • duszność;
  • płytki oddech;
  • zawroty głowy, stan przedomdleniowy
  • uczucie zmęczenia i osłabienia;
  • wymioty i nudności.

Choroba wieńcowa serca – objawy i rozpoznanie

Podstawą do prawidłowego rozpoznania niedotlenienia serca w chorobie niedokrwiennej jest przede wszystkim przeprowadzenie wywiadu z pacjentem. Dodatkowym, niezwykle istotnym elementem diagnostycznym są badania serca, głównie EKG spoczynkowe oraz EKG wysiłkowe, które charakteryzują się dużą czułością i swoistością. Niekiedy wykonuje się również scyntografię, i echokardiografię. Te kwestie są o tyle istotne, że z medycznego punktu widzenia choroba niedokrwienna serca leczenie może mieć bardzo skomplikowane, gdyż jest w pewnym stopniu zbiorczym terminem określającym wiele schorzeń. Ich prawidłowe rozpoznanie i rozróżnienie wymaga więc spełnienia ścisłych kryteriów klinicznych określających, jaki rodzaj ma niedokrwienie serca (objawy jakie zaobserwowano u pacjenta) oraz oparcia się na wynikach specjalistycznych badań.


Choroba wieńcowa – leczenie

W sytuacji, gdy u pacjenta występuje choroba wieńcowa, leczenie opierać się powinno przede wszystkim na zmianie trybu życia, co ma na celu zmniejszenie częstotliwości występowania czynników wywołujących epizody niedokrwienia. Dodatkowo kluczowe jest zastosowanie zdrowej, zbilansowanej diety, ograniczającej tłuszcz pochodzenia zwierzęcego, ciężkostrawne potrawy smażone i żywność typu fast food. Zaleca się z kolei spożywanie produktów bogatych w błonnik, warzyw i owoców oraz uwzględnienie w codziennym jadłospisie źródeł kwasów omega-3. Poza tym przy chorobie niedokrwienia alkohol i palenie tytoniu powinno ulec maksymalnemu ograniczeniu. Ważne jest również unikanie stresu oraz dostosowana do możliwości aktywność fizyczna.

Główne środki stosowane przy leczeniu farmakologicznym

  • nitraty – stosowane w celu przerwania bólu dławicowego;
  • kwas acetylosalicylowy (aspiryna) – przeciwdziała agregacji płytek;
  • beta-blokery – sprzyjają spadkowi rytmu serca, a co za tym idzie zmniejszają zapotrzebowania serca na tlen;
  • klopigogrel – stosowany głównie u pacjentów po przebytym zawale;
  • statyny – obniżają poziom złego cholesterolu odpowiedzialnego za rozwój miażdżycy.

Niewątpliwie jednak jednym z najważniejszych warunków skuteczności leczenia niedotlenienie mięśnia sercowego jest regularne przyjmowanie zleconych przez kardiologa preparatów, a także bezwzględne stosowanie się do wszelkich zaleceń.

Źródła:
  1. Choroba wieńcowa: co warto wiedzieć?, Sylwia Chładzińska-KiejnaRenata Wojtyńska, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, 2006
  2. Choroba wieńcowa w praktyce lekarza ogólnego. Podstawowe zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego., Marek Kośmicki, Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Poznań: Termedia, 2010, 9788362138036